Jąkanie się jest zaburzeniem płynności mówienia.

Przyczyn jąkania może być wiele:

• predyspozycje genetyczne;
• efekt działania silnego bodźca nerwowego;
• brak dominacji jednej z półkul mózgowych;
• ogólna niesprawność motoryczna, która objawia się opóźnionym rozpoczęciem chodzenia i opóźnionym rozwojem mowy;
• niedostateczna czynność jąder podkorowych;
• chwiejność układu wegetatywnego oraz traktowanie jąkania jako nerwicy mowy;
• uszkodzenie podkorowych ośrodków ruchu;
• obecność innych wad wymowy.

Jeżeli pojawia się ono między trzecim a piątym rokiem życia prawdopodobnie wywołane jest nieukończonym ogólnym rozwojem psychofizycznym dziecka, które może mieć jeszcze nie w pełni sprawne  narządy mowy, niedostateczne opanowane formy gramatyczne oraz nie dość szybko kojarzyć nazwy z pojęciami. Często potrzeba wyrażania licznych przeżyć jest duża a możliwościami dziecka w zakresie mówienia są jeszcze niedostateczne. Wraz ze zwiększeniem się sprawności w posługiwaniu się mową zaburzenie to mija przeważnie samoistnie. Niepokój rodzica powinien pojawić się, gdy jąkaniu dziecka zaczną towarzyszyć objawy stresu.

Istnieje kilka czynników, które mogą wyzwolić lub podtrzymać jąkanie:

• zdarzenia o silnym ładunku emocjonalnym, np. przeprowadzka, narodziny rodzeństwa, rozpoczęcie edukacji, rozwód rodziców,
• sposób mówienia do dziecka niedostosowany do jego możliwości percepcyjnych tj. sposób wypowiadania, w którym tempo mowy jest zbyt szybkie, zdania zbyt skomplikowane zarówno pod względem słownictwa, jak i budowy,
• presja czasu wywierana przez rodziców,
• uraz psychiczny,
• długotrwały stres,
• niepokój,
• lęk.
• nadmierne emocje, negatywne, ale również pozytywne,
• negatywne reakcje społeczne, np. krytykowanie,
• chaotyczna mowa rodziców,
• nadmierne wymagania rodziców,
• rywalizacja rodziców

Jeżeli Twoje dziecko się jąka:

1. Zwolnij swoje tempo mówienia, rozmawiaj z dzieckiem spokojnie, powoli;
2. Stosuj pauzy w mowie;
3. Daj dziecku czas, aby mogło skończyć swoją wypowiedź;
4. Częściej komentuj niż pytaj;
5. Słuchaj uważnie – skup się na tym, co ono chce Ci powiedzieć;
6. Każdego dnia znajdź chwilę, w której poświęcisz mu całą swoją uwagę;
7. Pokazuj, że je akceptujesz, niezależnie od jego trudności w mówieniu;
8. Jeśli niepokoi Cię cokolwiek w związku z mową Twojego dziecka – skorzystaj z konsultacji z logopedą. 

W terapii jąkania stosuje się szereg ćwiczeń oddechowych ( patrz artykuł: „Ćwiczenia oddechowe” ),fonacyjnych i artykulacyjnych. Niezbędną grupą stanowią też ćwiczenia i zabawy relaksacyjne oraz śpiewanie.

Śpiewanie piosenek z dziećmi

Wspólnego śpiewania z dzieckiem nie da się zastąpić żadnym innym ćwiczeniem. Kiedy zachęcimy je do tego i pokażemy, że sami też chętnie to robimy, dziecko nabiera odwagi nie tylko do śpiewania, ale też do mówienia i innych działań wykonywanych wspólnie z drugą osobą. Ma to szczególne znaczenie w terapii dzieci jąkających się. Śpiewając nie jąkamy się, ponieważ regulujemy swój oddech i w sposób naturalny wydłużamy samogłoski. Jeżeli znika stres związany ze śpiewaniem, będzie on tez zmniejszał się w sytuacji mówienia.

 

Poza walorami estetycznymi, budowaniem więzi oraz regulacją oddychania, śpiew pozwala nam odreagować swoje emocje. Odpowiedni dobór tekstu piosenki sprawia, że poszerza się wiedza dziecka o otaczającym go świecie oraz ćwiczy się pamięć. Jeżeli śpiewanie jej połączymy z graniem na instrumencie, będzie ćwiczyła się koordynacja wzrokowo – ruchowa oraz ruchowa a jeśli połączymy ją z ruchem, stanie się doskonałym ćwiczeniem fizycznym.

Śpiewajcie z dziećmi odważnie, bez kompleksów! Nie każdy musi występować od razu przed tłumem widzów na estradzie!

Bawcie się tym: śpiewajcie na zmianę głośno i szeptem,  nagrywajcie sobie filmiki.

Na efekty nie będziecie musieli długo czekać…

 

Zabawa relaksacyjna „Ślimak”

Pobaw się z dzieckiem w ślimaka, który chodzi sobie powoli po pokoju. Na umówiony znak,  na przykład klaśnięcie, które oznacza jakieś niebezpieczeństwo, ślimak chowa się do muszli: dziecko klęka na podłodze, podnosi wysoko barki, głowę chowa w dłoniach między ramionami przyciskając mocno brodę do klatki piersiowej. 

Ślimak powoli sprawdza, czy może już wyjść ze skorupy. Wyciąga najpierw czułki (ręce), potem głowę wysuwając szyję mocno do przodu i powoli wstaje… Jest czujny. Gdy usłyszy znów sygnał, chowa się tak jak za pierwszym razem.